Ung thư gan là một loại ung thư phổ biến nhất trên thế giới, với số lượng người mắc tăng lên nhanh chóng trong những năm gần đây. Ung thư gan là một bệnh lý về tế bào gan, một trong những cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể, có chức năng giúp loại bỏ độc tố và chất thải ra khỏi cơ thể.

Các tế bào ung thư xuất hiện khi các tế bào bình thường trong gan biến đổi và phát triển không kiểm soát, tạo thành khối u. Khối u này có thể phát triển và lan rộng đến các bộ phận khác trong cơ thể, gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Nguyên nhân chính của ung thư gan bao gồm:

Sử dụng rượu và thuốc lá: Sử dụng rượu và thuốc lá trong thời gian dài có thể gây ra các tổn thương gan, từ đó tăng nguy cơ mắc ung thư gan.

Nhiễm virus viêm gan B và C: Nhiễm virus viêm gan B và C trong thời gian dài có thể gây ra viêm gan mãn tính, từ đó tăng nguy cơ mắc ung thư gan.

Tiếp xúc với các chất độc hại: Tiếp xúc với các chất độc hại trong môi trường làm việc hoặc trong đời sống hàng ngày có thể gây ra tổn thương gan và tăng nguy cơ mắc ung thư gan.

Tiền sử gia đình: Các yếu tố di truyền cũng có thể tăng nguy cơ mắc ung thư gan.

Triệu chứng báo hiệu ung thư gan

Triệu chứng của ung thư gan không rõ ràng và thường được phát hiện ở giai đoạn muộn, khi bệnh đã lan rộng đến các bộ phận khác trong cơ thể. Một số triệu chứng của ung thư gan có thể bao gồm:

Đau và khó chịu vùng bụng hoặc xương sườn phía trên bên phải

Mệt mỏi và suy nhược

Giảm cân đột ngột và mất cảm hứng ăn uống

Đau đầu và buồn nôn

Nổi mẩn và ngứa da

Tiểu đen và chảy máu nhiều hơn bình thường

Làm thế nào để phát hiện ung thư gan

Phát hiện sớm ung thư gan là rất quan trọng để tăng khả năng chữa trị và cải thiện tỷ lệ sống sót của bệnh nhân. Dưới đây là một số phương pháp phát hiện sớm ung thư gan:

Xét nghiệm chức năng gan: Xét nghiệm chức năng gan có thể giúp phát hiện bất kỳ vấn đề gì đang xảy ra với gan của bệnh nhân. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy các chỉ số gan không bình thường, bệnh nhân cần được khám và chẩn đoán để tìm ra nguyên nhân.

Siêu âm gan: Siêu âm gan là phương pháp chẩn đoán không xâm lấn và rất an toàn để phát hiện sớm ung thư gan. Siêu âm gan có thể giúp xác định kích thước, số lượng và vị trí của khối u trong gan.

Chụp cắt lớp vi tính (CT): CT là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác có thể được sử dụng để phát hiện ung thư gan. CT cho phép bác sĩ xem được bức hình chụp lớp của gan và phát hiện các khối u.

Cấy chất gây mê (biopsy): Cấy chất gây mê (biopsy) là một phương pháp khác để xác định ung thư gan. Biopsy có thể được thực hiện thông qua các phương pháp như chọc hút kim hoặc phẫu thuật mở. Khi một mẫu tế bào được lấy từ khối u và kiểm tra dưới kính hiển vi, các bác sĩ có thể xác định liệu nó có phải là ung thư hay không.

Kiểm tra chức năng gan bằng hình ảnh: Một số phương pháp kiểm tra hình ảnh khác như chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc siêu âm Doppler có thể được sử dụng để kiểm tra chức năng gan. Những phương pháp này cho phép bác sĩ xem xét tình trạng chức năng gan và xác định các vấn đề tiềm ẩn.

Tuy nhiên, phát hiện sớm ung thư gan không phải lúc nào cũng dễ dàng. Nhiều bệnh nhân không có triệu chứng đáng kể cho đến khi bệnh lan rộng. Vì vậy, điều quan trọng là bệnh nhân cần định kỳ kiểm tra sức khỏe và xác định các yếu tố nguy cơ của mình để có thể phát hiện và điều trị sớm bệnh ung thư gan. Các yếu tố nguy cơ bao gồm sử dụng rượu và thuốc lá, tiếp xúc với các chất độc hại, nhiễm virus viêm gan B và C, và có tiền sử gia đình mắc ung thư gan.

Nếu bệnh nhân có yếu tố nguy cơ, bác sĩ sẽ đề xuất các xét nghiệm định kỳ để kiểm tra sức khỏe của gan và phát hiện sớm các bất thường. Các xét nghiệm này bao gồm xét nghiệm chức năng gan, siêu âm gan, chụp CT, MRI và các xét nghiệm khác.

Các phương pháp điều trị ung thư gan

Phương pháp điều trị ung thư gan phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại ung thư gan, giai đoạn của bệnh, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và yếu tố nguy cơ. Các phương pháp điều trị thường được sử dụng để điều trị ung thư gan bao gồm: phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và điều trị bổ trợ.

Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp điều trị ung thư gan được sử dụng để loại bỏ phần hoặc toàn bộ gan bị tổn thương. Nếu bệnh chưa lan ra các bộ phận khác của cơ thể, phẫu thuật có thể là phương pháp điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, phẫu thuật có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, bao gồm nhiễm trùng, chảy máu và suy giảm chức năng gan.

Hóa trị

Hóa trị là phương pháp điều trị ung thư gan bằng cách sử dụng các loại thuốc độc để tiêu diệt các tế bào ung thư. Hóa trị có thể được sử dụng trước hoặc sau phẫu thuật, hoặc khi ung thư lan rộng đến các bộ phận khác của cơ thể. Các loại thuốc hóa trị thường được sử dụng để điều trị ung thư gan bao gồm Sorafenib, Lenvatinib, Regorafenib, Cabozantinib, Ramucirumab và Pembrolizumab. Tùy thuộc vào từng loại thuốc, các thuốc hóa trị có thể được uống qua đường uống hoặc tiêm vào tĩnh mạch.

Xạ trị

Xạ trị là phương pháp điều trị ung thư gan bằng cách sử dụng các tia X để tiêu diệt các tế bào ung thư. Phương pháp này thường được sử dụng khi ung thư lan rộng và không thể điều trị bằng phẫu thuật hoặc hóa trị. Xạ trị có thể được thực hiện từ bên trong hoặc bên ngoài cơ thể. Xạ trị từ bên trong thực hiện bằng cách đặt các nguồn phóng xạ trực tiếp vào khối u trong gan. Xạ trị từ bên ngoài được thực hiện bằng cách sử dụng các thiết bị phát tia X để chiếu tia X vào vùng ung thư.

Điều trị bổ trợ

Điều trị bổ trợ như điều trị đau, tăng cường dinh dưỡng và hỗ trợ tâm lý có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân ung thư gan. Điều trị đau có thể bao gồm sử dụng thuốc giảm đau hoặc tiêm corticosteroid trực tiếp vào vùng đau. Tăng cường dinh dưỡng có thể bao gồm sử dụng các chế phẩm thực phẩm giàu protein và vitamin để giúp tăng cường sức khỏe của bệnh nhân. Hỗ trợ tâm lý có thể bao gồm tư vấn, hỗ trợ tâm lý và các chương trình hỗ trợ khác.

Thuốc điều trị ung thư gan

Các loại thuốc điều trị ung thư gan hiện nay được phát triển rất nhiều và đang được sử dụng rộng rãi trong điều trị ung thư gan. Dưới đây là một số thuốc điều trị ung thư gan thông dụng:

Thuốc Sorafenib

Thuốc Sorafenib là một loại thuốc được sử dụng để điều trị ung thư gan giai đoạn tiến triển. Thuốc này hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư trong gan. Sorafenib được uống qua đường uống và có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy và mất tóc.

Thuốc Lenvatinib

Lenvatinib là một loại thuốc được sử dụng để điều trị ung thư gan giai đoạn tiến triển. Thuốc này hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư trong gan. Lenvatinib có thể gây ra các tác dụng phụ như mệt mỏi, buồn nôn và tiêu chảy.

Thuốc Regorafenib

Regorafenib là một loại thuốc được sử dụng để điều trị ung thư gan giai đoạn muộn. Thuốc này hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư trong gan. Regorafenib được uống qua đường uống và có thể gây ra các tác dụng phụ như mệt mỏi, buồn nôn và tiêu chảy.

Thuốc Cabozantinib

Cabozantinib là một loại thuốc được sử dụng để điều trị ung thư gan giai đoạn muộn. Thuốc này hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư trong gan. Cabozantinib có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy và mất tóc.

Thuốc Ramucirumab

Ramucirumab là một loại thuốc được sử dụng để điều trị ung thư gan giai đoạn muộn. Thuốc này hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư trong gan. Ramucirumab được tiêm vào tĩnh mạch và có thể gây ra các tác dụng phụ như mệt mỏi, buồn nôn và đau đầu.

Thuốc Pembrolizumab

Pembrolizumab là một loại thuốc được sử dụng để điều trị ung thư gan giai đoạn muộn. Thuốc này hoạt động bằng cách kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể để tiêu diệt các tế bào ung thư. Pembrolizumab được tiêm vào tĩnh mạch và có thể gây ra các tác dụng phụ như mệt mỏi, đau đầu và buồn nôn.

Các vấn đề khác cần quan tâm trong điều trị ung thư gan

Ngoài các phương pháp điều trị và thuốc điều trị ung thư gan, còn có một số vấn đề khác liên quan đến điều trị ung thư gan cần được quan tâm.

Chăm sóc sức khỏe định kỳ

Bệnh nhân ung thư gan cần được theo dõi sát sao và chăm sóc sức khỏe định kỳ. Việc này bao gồm theo dõi các chỉ số gan, đo lường mức độ chức năng gan và kiểm tra các dấu hiệu của bệnh lý. Điều này giúp bác sĩ theo dõi tình trạng của bệnh nhân, xác định liệu phương pháp điều trị hiện tại có hiệu quả hay không và giúp phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến ung thư gan.

Thay đổi lối sống

Thay đổi lối sống là một phần quan trọng trong điều trị ung thư gan. Bệnh nhân ung thư gan cần thay đổi thói quen ăn uống và tập thể dục để giảm nguy cơ tái phát bệnh. Điều này bao gồm ăn nhiều rau xanh và trái cây, giảm tiêu thụ rượu và các chất gây ung thư khác, và thực hiện các hoạt động thể dục thường xuyên.

Hỗ trợ tâm lý

Ung thư gan có thể gây ra sự lo lắng và stress lớn cho bệnh nhân. Hỗ trợ tâm lý có thể giúp bệnh nhân ung thư gan giảm stress và cải thiện tâm trạng. Điều này bao gồm các hoạt động như tâm lý học, tư vấn và các chương trình hỗ trợ tâm lý khác.

Quản lý tác dụng phụ của thuốc

Tác dụng phụ của thuốc điều trị ung thư gan có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Bệnh nhân cần thường xuyên kiểm tra và theo dõi các tác dụng phụ của thuốc và thông báo cho bác sĩ ngay nếu có các vấn đề khó chịu. Bác sĩ có thể giúp bệnh nhân điều chỉnh liều lượng thuốc hoặc chuyển sang thuốc khác để giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc.

Tác giả bài viết: Dược sĩ Nguyễn Thu Trang, Đại Học Dược Hà Nội