Thức ăn nấu bằng lò vi sóng có thể gây ung thư không?

Tồn tại tin đồn rằng thức ăn nấu bằng lò vi sóng có thể gây ung thư. Vậy sự thực thế nào chúng tôi sẽ làm rõ trong bài viết sau:

Tin đồn trên cho rằng lò vi sóng sử dụng phóng xạ để làm nóng thức ăn, việc này làm nhiễu xạ thức ăn. Bên cạnh đó, lò vi sóng còn sinh ra nhiều gốc tự do là hai nguồn gây ung thư phổ biến nên ăn thức ăn nấu bằng lò vi sóng làm tăng nguy cơ gây ung thư. Việc sử dụng lò vi sóng vì vậy cũng làm tăng nguy cơ ung thư cho người sử dụng.

Thực tế thì lò vi sóng không hề dùng phóng xạ. Phóng xạ là những tia phát ra từ hạt nhân của nguyên tử nào đó khi nó bị phá vỡ. Không phải hạt nhân nguyên tử nào bị phá vỡ cũng sinh ra phóng xạ nhưng một khi sinh ra, những tia này đều mang một năng lượng rất cao. Loại sóng mà lò vi sóng sử dụng là sóng điện từ ngắn, hay còn gọi là sóng vi ba. Loại sóng này nằm trong vùng tần số của sóng radio và mang năng lượng yếu.

Sóng có năng lượng càng cao thì càng có khả năng phá hoại DNA trong tế bào. Trong khi các tia phóng xạ thường dư năng lượng để phá hủy DNA trực tiếp hoặc gián tiếp (thông qua sự hình thành các gốc tự do) thì sóng vi ba không thể làm được điều đó, nó hầu như chỉ làm rung lắc nước và chất béo từ đó sinh ra nhiệt. Cũng vì vậy, nên thực phẩm có nhiều nược hoặc dầu mỡ dễ nóng hơn các thực phẩm khác.

Khả năng phá hoại DNA có liên quan trực tiếp đến khả năng gây ung thư. DNA là bộ dữ liệu để lập trình hoạt động của tế bào. Khi DNA bị phá hoại, tế bào có thể sửa chữa được một phân nhưng luôn có một xác xuất không sữa chữa được nằm ở phần quan trọng để duy trì hoạt động bình thường thì tế bào bắt đầu hoạt động bất thường, và đó là điều kiện tiên quyết để hình thành ung thư.

Do không thể ảnh hường DNA nên lò vi sóng không được xếp vào nhóm nguyên nhân gây ung thư, theo kết luận của tất cả các tổ chức khoa học và y tế trên thế giới. Thực phẩm nấu bằng lò vi sóng, theo đó cũng không “nhiễm xạ” (vì vi sóng không phải phóng xạ), do đó về độ an toàn (về yếu tố gây ung thư) cũng không khác thực phẩm nấu bằng các phương pháp khác

Sự thật là: Thực phẩm nấu bằng lò vi sóng không gây ung thư

Gốc tự do gây ung thư thế nào?

Một chất sẽ biến thành một gốc tự do khi một hoặc một vài liên kết giữa các hạt thành phần của nó (còn gọi là nguyên tử) bị đứt. Các gốc tự do này trở nên cực kỳ “thèm khát” liên kết mới, do đó chúng rất dễ giành liên kết với các nhóm nguyên tử của các chất khác, từ đó phá vỡ liên kết cũng như cấu trúc của chất đó.

Vì “thèm khát” nên các gốc tự do có thể phản ứng với hầu như bất kỳ chất nào, do đó chúng rất nguy hiểm với sinh vật sống, vì các cấu trúc hữu cơ thường là mục tiêu ưa thích của các gốc tự do, từ đó trực tiếp gây hại lên vi sinh vật.

Sự đứt gãy liên kết để tạo thành gốc tự do khác với sự đứt gãy liên kết tạo thành ion dương và âm ở chỗ, sau khi đứt gãy, không có sự giành lấy electron hoàn toàn (tạo thành ion âm) hay sự mất electron hoàn toàn (tạo ra ion dương). Sự đứt gãy tạo thành ion thường ít gây hại cho sinh vật vì ion hình thành thường thỏa mãn với tình hình hiện tại của chúng, trong khi gốc tự do thì không và luôn tìm cách giải tỏa bằng phản ứng với các chất khác ngay khi tiếp xúc. Với đặc tính này, gốc tự do có khả năng gây ra những biến đổi đối với tế bào, từ đó dẫn đến ung thư.